تخت گاز خودرو در جاده بورس
تاریخ انتشار: ۱۳ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۲۵۵۶۸
با افزایش سرعت ورود خودروهای داخلی به بورس کالا، حالا این پرسش مطرح است که بورسی شدن خودرو آیا هدف غایی دولت در عرضه خودرو به بازار است یا این روش اولین گام برای آزادسازی قیمت خواهد بود؟
به گزارش دنیای اقتصاد، گرچه از ابتدای عرضه محصولات خودرویی در بورس کالا از این راه به‌عنوان مسیری موقت یاد می‌شد، ولی به نظر می‌رسد هم‌اکنون سیاستگذار برنامه‌ریزی بلندمدتی برای ورود بیشتر محصولات، به تالار شیشه‌ای دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
با افزایش سرعت ورود خودروهای جدید به بورس کالا، حالا این پرسش مطرح است که بورسی شدن خودرو آیا هدف غایی دولت در عرضه خودرو به بازار است یا این روش اولین گام برای آزادسازی قیمت خواهد بود؟
گرچه از ابتدای عرضه محصولات خودرویی در بورس کالا از این راه به عنوان مسیری موقت یاد می‌شد، ولی به نظر می‌رسد هم‌اکنون سیاستگذار دیگر نگاه موقتی به این شیوه ندارد و برنامه‌ریزی کلانی برای ورود بیشتر محصولات، حتی پرتقاضا‌ها به تالار بورس دارد. زمزمه‌های عرضه خودرو در بورس کالا از اوایل شروع به کار مجلس یازدهم شروع شد.
نمایندگان این دوره از مجلس شورای اسلامی در جریان بررسی طرح ساماندهی صنعت خودرو که بعد‌ها به قانون تبدیل شد موضوع عرضه خودرو در بورس کالا را پیش کشیدند و در مورد آن مصر بودند.
با این حال در متن نهایی این قانون اشاره به این موضوع نشد، اما تصمیم سیاستگذار بر این بود که به عنوان یک راه حل موقت، فروش خودرو در بورس کالا را در پیش بگیرد تا با کشف قیمت سومی بین قیمت تکلیف‌شده از سوی دولت و قیمت بازار، بی‌سروصدا قیمت‌گذاری دستوری را دور زده و خودروسازان را گرچه به صورت محدود از ورطه زیان‌دهی خارج کند.
ابتدای تابستان سال جاری بود که اولین خودرو‌ها راهی تالار خودروی بورس کالا شدند. شروع کار در بورس کالا با خودروهای کم‌تیراژ و کم‌تقاضا بود. اما هرچه پیش رفت خودروهای جدید وارد این سازوکار شدند.
تارا و پژو ۲۰۷ اولین خودروهای پرتقاضایی بودند که در بورس کالا عرضه شدند و راه برای باقی این خودرو‌ها نیز باز شد. روز گذشته نیز مدیرعامل ایران‌خودرو اعلام کرد دنا، سورن و رانا نیز به لیست خودروهای بورسی اضافه خواهند شد.
در مجموع مطابق آنچه سیدجواد جهرمی، قائم‌مقام بورس کالای ایران، اعلام کرده است، از ابتدای سال تاکنون چهارهزار و ۹۴۳ دستگاه انواع خودرو و سواری در بورس کالا مورد معامله قرار گرفته که ارزش این معاملات ۶۴هزار میلیارد تومان بوده است.
همانطور که اشاره شد از ابتدای عرضه خودرو در بورس کالا از این مسیر به عنوان یک راه‌حل موقتی یاد می‌شد، اما این آمار و ارقام و مسیر طی‌شده ساز دیگری را کوک می‌کنند و به نظر می‌رسد نگاه سیاستگذار به بورس کالا نه دیگر یک مسیر عبور موقت بلکه یک اقامتگاه طولانی‌مدت برای عرضه خودرو است.
به طوری که زمزمه‌هایی به گوش می‌رسد که پرتقاضاترین خودروهای حال حاضر بازار خودروی کشور، یعنی پژو پارس و پژو ۲۰۶، نیز درحال آماده‌سازی برای ورود به تالار خودروی بورس کالا هستند.
این درحالی است که تقریبا در هیچ کجای جهان تجربه مشابهی در مورد عرضه خودرو در بورس کالا وجود ندارد. با این حال شرایط غیرعادی صنعت و بازار خودرو در کشور مانند ممنوعیت واردات، قیمت‌گذاری دستوری، شکافت عرضه و تقاضا و... تا حدودی عرضه موقتی خودرو در بورس کالا را توجیه می‌کرد.
نباید غافل بود که این شیوه عرضه خودرو گرچه فواید ملموسی برای خودروسازان کشور داشته، اما می‌توان در کارنامه آن به نقاط منفی نیز اشاره کرد. در واقع یکی از مشکلات عمده‌ای که در مورد صنعت و بازار خودروی کشور به آن اشاره شده و از آن به عنوان علت‌العلل بسیاری از نابسامانی‌ها یاد می‌شود، موضوع دونرخی بودن خودرو است.
حال بورس کالا گرچه توانسته فاصله قیمتی را که خودروسازان محصولات خود را به فروش می‌رسانند با قیمت بازار کاهش دهد، اما در واقع قیمت خودرو را به سمت سه‌نرخی شدن برده است.
از طرف دیگر با گذشت ماه‌ها از شروع عرضه خودرو در بورس کالا، هنوز شاهد تاثیر مشهود این موضوع در بازار خودرو نیستیم؛ بنابراین شاید موضوع عرضه خودرو در بورس کالا نیازمند یک تغییر نگاه باشد تا این سازوکار نه به عنوان یک ناجی بلکه به عنوان یک گام اساسی و مقطعی در جهت گذر از قیمت‌گذاری دستوری دیده شود.
بورس منجی نیستشاید بتوان نگاه موجود به عرضه خودرو در بورس کالا را یک انحراف از اهداف اولیه آن دانست. در واقع شرایط اجتماعی حاکم و فشار نهاد‌هایی مانند مجلس اجازه حذف قیمت‌گذاری دستوری را به دولت نمی‌دهد و حتی یک گام جلوتر؛ حتی دولت نمی‌تواند قیمت تکلیفی را که از آذرماه سال گذشته، یعنی تقریبا یک سال پیش، به‌رغم تورم ۴۸درصدی ثابت بوده افزایش دهد.
همین موضوع بود که از ابتدا دولت را بر آن داشت که راه ورود خودرو به بورس کالا را هموار کند تا گذر از قیمت‌گذاری دستوری را که تاکنون برای خودروسازان ۱۵۰هزار میلیارد تومان زیان انباشته به همراه داشته آسان کند. با‌این‌حال هدف نهایی نه عرضه در بورس کالا بلکه خروج خودروسازان از زیان‌دهی و حذف قیمت‌گذاری دستوری در میان‌مدت بود.
در واقع اصل بر این است که قیمت‌گذاری مانند آنچه در جهان معمول است، آزاد باشد تا بتواند نقدینگی مورد نیاز خودروسازان را تامین کند و این تولیدکنندگان بتوانند از محل این نقدینگی تیراژ خود را افزایش دهند و به سمت تنظیم بازار پیش بروند.
عرضه در بورس کالا می‌تواند یک گام جدی و مهم در راستای نیل به این هدف باشد. با‌این‌حال نگاه سیاستگذار به این روش شبیه به یک ناجی است که همه مشکلات را حل می‌کند. در واقع همه طرف‌ها، یعنی دولت و مجلس، عرضه در بورس کالا را در کوتاه‌مدت به نفع مصرف‌کننده و تولید‌کننده می‌بینند.
خودروسازان تاکنون مجبور بودند همه محصولات خود را به قیمت کارخانه به فروش برسانند؛ حالا در بورس کالا می‌توانند محصولات خود را با کسب سود عرضه کنند. بر این اساس طبق اطلاعات رسمی، از محل عرضه چهارهزار دستگاه خودرو در بورس کالا، تاکنون بالغ بر ۶۵۰میلیارد تومان منفعتی بوده که خودروساز‌ها کسب کرده‌اند.
از طرف دیگر راه‌های تامین مالی بورس می‌تواند به کمک خودروسازان بیاید؛ برای مثال گروه خودروسازی بهمن دو‌هزار میلیارد تومان اوراق منتشر خواهد کرد و می‌تواند از این محل هم اقدام به تامین مالی بکند. علاوه‌بر این، خودروسازان از طریق عرضه خودرو در بورس کالا نوعی فرار تعزیراتی را نیز در پیش می‌گیرند و خود را از جریمه‌ها و بررسی‌های ستاد تنظیم بازار رها می‌کنند.
مصرف‌کنندگان نیز می‌توانند خودروی موردنیاز خود را با قیمتی کمتر از قیمت بازار خریداری کنند. بورس کالا نیز در این میان منتفع است. همانطور که اشاره شد، به گفته سیدجواد جهرمی، قائم‌مقام بورس کالای ایران، ارزش معاملات خودرویی تاکنون در بورس کالا ۶۴هزار میلیارد تومان است.
از این بین پنج ده هزارم ارزش معامله از طرف فروشنده و همین مقدار از طرف خریدار به بورس کالا واریز می‌شود. یعنی در مجموع یک‌هزارم ارزش معاملات در بورس کالا به این نهاد که سهامی عام است اختصاص پیدا می‌کند.
البته یک سقف ۱۰میلیون تومانی برای کارمزد بورس کالا وجود دارد، اما از آنجا که قیمت هیچ یک از خودروهای معامله‌شده به قدری نیست که یک‌هزارم آن به ۱۰ میلیون تومان برسد، بنابراین می‌توان گفت از ۶۴هزار میلیارد تومانی که خودرو در بورس کالا معامله شده، ۶۴میلیارد تومان به خود بورس کالا رسیده است.
شاید همین امر باشد که این سازمان را متقاعد می‌کند که برای حضور خودروساز‌های بیشتری در تالار خودروی بورس کالا وارد مذاکره شود. سیدجواد جهرمی چند روز پیش در این رابطه گفته بود «با سایر خودروساز‌ها هم در حال مذاکره هستیم که انشاءالله خودروهای جدیدی را بتوانیم در مجموعه بورس کالا داشته باشیم.»
بنابراین ذی نفعان در کوتاه‌مدت این امر را با منافع خود هم‌راستا می‌بینند، اما شاید در بلندمدت نتوان چنین حکمی داد. بازار خودرو به‌خوبی می‌تواند در این مورد قضاوت کند. در چندماهه عرضه خودرو در بورس کالا بازار واکنش محسوسی به این اتفاق نداشته و همچنان عوامل دیگر، مانند افزایش نرخ ارز، توانسته در آن نقش اصلی را ایفا کند.
به نوعی حتی می‌توان گفت حساسیت به تورم انتظاری در بورس نسبت به بازار بیشتر است و واکنش بورس به تورم انتظاری می‌تواند شوکی به بازار وارد کند. در این زمینه یک کارشناس بورسی عنوان می‌کند بورس کالا سعی می‌کند با ایفای همه این نقش‌ها، به‌نوعی نقش ستاد تنظیم بازار را ایفا کند. اما ماهیت وجودی بورس کالا به هیچ عنوان شبیه به ستاد تنظیم بازار نیست و این اختلاط در نقش‌های سیاستگذاری در نهایت به ضرر صنعت و بازار خودرو تمام خواهد شد.
علاوه بر این تنها ۳۰درصد از محصولات خودروسازان می‌تواند راهی بورس کالا شود چراکه ۷۰درصد آن به قیمت کارخانه و با امتیازات ویژه عرضه می‌شود. از این میان ۵۰ درصد از عرضه خودروسازان در قالب طرح جوانی جمعیت به مادران دارای دو فرزند و بیشتر و به قیمت تکلیفی کارخانه انجام می‌شود و طبق مصوبه اخیر مجلس نیز ۲۰درصد آن نیز به دارندگان خودروهای فرسوده می‌رسد؛ بنابراین عرضه‌ای که به بورس کالا می‌رسد بسیار محدود خواهد بود.
تعداد محدود عرضه در بورس کالا نیز خود یک سیگنال منفی به بازار است که از شکاف عمیق بین عرضه و تقاضا رنج می‌برد و این پیام را منتقل می‌کند که قرار نیست عرضه تکانی به خود بدهد.
اختلاف‌نظر نهادهابه نظر می‌رسد نهاد‌های مختلف در مورد عرضه خودرو در بورس کالا هم‌نظر نباشند. گرچه وزارت صمت اعلام کرده از سازوکار فروش خودرو در تالار بورس حمایت می‌کند، اما به نظر نگاه این وزارتخانه بر موقتی بودن این راهکار است.
امید قالیباف، سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، هفته گذشته در یک گفت‌وگوی تلویزیونی در این رابطه گفته است اساسا وجود بورس کالا در شرایطی که تولید در نقطه تعادل خودش است، یک واسطه محسوب می‌شود که ضرورتی هم برایش وجود ندارد، بنابراین به عنوان یک مرحله گذر ممکن است که در برخی از موارد بتوانیم از پلتفرم بورس کالا استفاده کنیم، اما باید به این پرسش پاسخ دهیم که با چه هدفی می‌خواهیم خودرو را در بورس کالا عرضه بکنیم و چه سودی برای مصرف‌کننده متصور هستیم. این گفته‌های قالیباف به‌خوبی نشانگر نگاه موقتی این وزاتخانه به بورس کالاست.
قالیباف در بخش دیگری از گفته‌های خود تاکید کرده است: «اینکه در بورس کالا خودرو عرضه بشود و قیمت سوم ایجاد کند یا قیمت بازار آزاد را به رسمیت بشناسد، چندان اتفاق مبارکی نیست. اصل بازار خودرو این است که خودروساز مثل گذشته مستقیم یا از طریق نمایندگی‌ها بتواند خودروی خودش را به فروش برساند.»
بنابراین گرچه وزارت صمت می‌گوید از عرضه خودرو در بورس کالا حمایت می‌کند، اما به نظر انتقاداتی را نیز به این مسیر دارد. اما مقامات بورس کالا معتقدند وزارت صمت کلا مخالف این روش است و در مقابل خودش تمام‌قد از عرضه خودرو دفاع می‌کند. جهرمی در این رابطه در همان گفت‌وگوی تلویزیونی گفت وزارت صمت به شرکت‌ها برای اینکه در بورس کالا پذیرش نشوند فشار وارد می‌کند. احتمالا منافع بورس کالا در این دفاع تمام‌قد خالی از نقش نباشد.
در مقابل، از مجلس ساز دیگری به گوش می‌رسد. مجلسی‌ها گرچه موافق عرضه خودرو در بورس کالا هستند، اما شنیده‌ها حاکی از این است که برخی از نمایندگان مجلس به دنبال آن هستند که سودی برای خودروسازان در بورس کالا در نظر بگیرند و بقیه آن را به خزانه بازگردانند.
به طور کلی به نظر می‌رسد به رغم اتفاقات مثبتی که بورس کالا تاکنون رقم زده است، اما تا حدودی باید نگران ادامه وضعیت عرضه خودرو در بورس کالا به علت نگاه غیردقیق و غیرکارشناسی و اختلاف‌نظر‌های سازمانی بود.
منبع: فرارو
کلیدواژه: خودرو عرضه خودرو در بورس کالا خودرو در بورس کالا قیمت گذاری دستوری عرضه در بورس کالا بورس کالا میلیارد تومان نظر می رسد بورس کالا تنظیم بازار بازار خودرو محصولات خود عنوان یک قیمت بازار وزارت صمت خودرو ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۲۵۵۶۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
جاماندگی بورس از بازارها
این روز‌ها رکود و رخوت در صحنه معاملات بورس تهران به عادت و سنت همیشگی تبدیل شده است و تابلوی معاملات و نقشه بازار، سهامداران را هرروز میهمان رنگ سرخ می‌کند و نشانی از تمایلات به سمت ارتفاعات بالاتر در بازار مشاهده نمی‌شود.
به گزارش دنیای اقتصاد، تداوم روند نزولی در تالار شیشه‌ای سبب شده است جریان پول در بازار نیز با حالتی مأیوس و ناامید نظاره گر دادوستد‌های روزهای اخیر بورس تهران باشد. سرمایه‌گذاران حقیقی همچنان به خارج کردن پول از بازار ادامه می‌دهند و ارزش معاملات خرد بازار سهام نیز رکودی بودن اوضاع بورس را مخابره می‌کند.
بازار از دریچه آماردر جریان معاملات روز گذشته، شاخص کل برای سومین روز متوالی در مدار نزولی قرار گرفت و در سطح ۲ میلیون و ۲۶۸ هزار واحدی، کار خود را به اتمام رساند. شاخص کل که بعد از زدوده‌شدن سایه ریسک سیستماتیک، تا سطح ۲ میلیون و ۳۱۶ هزار واحدی نیز پیشروی کرده بود، در روز گذشته نیز ۰.۵۴ از ارتفاع خود را از دست داد تا از سقف تاریخی خود در کانال ۲ میلیون و ۵۰۰هزار واحدی، دورتر شود.
نماگر هموزن نیز که نشانی از اثرگذاری یکسان کلیه نماد‌های معاملاتی است و چهره بازار را به نحو مطلوب‌تری نشان می‌دهد، با افت ۰.۸ درصدی همراه شد. این شاخص نیز برای سومین روز متوالی در مسیر نزولی قرار گرفت. در فرابورس نیز شاخص کل این بازار با افت ۰.۷۵ درصدی همراه شد. در جریان دادوستد‌های روز سه‌شنبه بورس تهران، ۲۴۸ میلیارد تومان پول حقیقی از گردونه معاملات سهام خارج شد. ارزش معاملات خرد بازار نیز که شامل سهام و حق تقدم می‌شود، در روز گذشته رقم ۳ هزار و ۱۱۱ میلیارد تومان را ثبت کرد.
تطابق بازارها با دلاربازارهای داخلی کشور (بازار سهام، سکه و طلا، خودرو و مسکن) در بازه زمانی بلندمدت همواره با توجه به وضعیت تورم عمومی کشور و قیمت دلار، خود را با تغییرات این متغیر‌ها همراه کرده اند. همسو با افزایش قیمت دلار و ثبت تورم‌های بالا در اقتصاد کشور، بازارها نیز شاهد تاخت وتاز قیمتی و رشد‌های افسارگسیخته بوده‌اند.
حتی گاهی برخی از بازارها موفق به سبقت‌گرفتن از تورم و دلار می‌شوند که این موضوع علاوه بر حفظ قدرت خرید سرمایه گذاران آن بازارها، بازدهی مثبت حقیقی را برای فعالان آن‌ها به ارمغان می‌آورد. حال در این میان، گاهی بنا به دلایل مختلفی مانند تصمیمات تاثیرگذار سیاستگذار، محدودیت‌های ایجادشده از سوی نهاد قانون‌گذار و چشم انداز منفی که نسبت به آینده بازار موردنظر وجود دارد شاهد جاماندگی قیمتی در بازارها بوده ایم، اما نکته حائز اهمیت این است که اگرچه در کوتاه مدت، بازارها در اثر عوامل منفی مختلف تاثیرگذار، قادر به حرکت موازی و همسان با سایر بازارها و تورم نیستند، اما در بلندمدت بازارها خود را از قید و بند این جاماندگی و عقب نشینی قیمتی رها می‌کنند و نماگر‌ها و قیمت‌های بازارها خود را با تغییرات تورم و دلار همگام می‌کنند.
براساس آمار موجود، بازار سهام همچنان نسبت به رشد قیمت اسکناس آمریکایی واکنش درخوری نشان نداده است و می‌توان گفت که این بازار دیر یا زود در راستای جبران جاماندگی خود نسبت به دلار حرکت خواهد کرد. نکته قابل ذکر این است که در شرایط کنونی، تمایلات فروش در بازار بیش از میل به خرید است که این موضوع موجب عقب نشینی نماگر‌های تالار شیشه‌ای و قیمت‌ها در روز گذشته شد. فعالان بازار سهام فعلا امیدی به افزایش قیمت‌ها در این بازار ندارند و نقدکردن سهام را به کاهش ارزش سبد سهام خود ترجیح می‌دهند.
ریسک‌های بازارتصمیمات خلق الساعه‌ای که هر از گاهی از سوی نهاد‌ها و مسوولان مختلف بازار سرمایه را مورد هدف قرار می‌دهند از جمله ریسک‌های داخلی موجود در اطراف بورس تهران است که هر یک به نوبه خود و از جنبه‌ای خاص مانع از رشد بیشتر قیمت‌ها در بازار سهام می‌شوند. اختلاف بیش از ۵۰ درصد میان دلار نیمایی و دلار بازار آزاد و نرخ بهره بالا نیز از جمله عوامل مهم دیگری است که بازار را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
به نظر می‌رسد تا زمانی که بخش اعظم این موانع و مشکلات حل‌و فصل نشوند، روند صعودی قدرتمندی در بازار شکل نخواهد گرفت که جاماندگی قیمت‌ها را جبران کند. همچنین نبود اعتماد در بازار نیز از دیگر عواملی است که مانع از ورود جریان پول به بازار می‌شود.
همانطور که در گزارش روز گذشته «دنیای اقتصاد» نیز اشاره شد: متاسفانه در سال‌های اخیر اعتماد، به حلقه مفقوده بورس تهران تبدیل شده است و همین موضوع باعث‌شده تا بازار سهام بعد از گذشت بیش از ۳سال که از ریزش قیمت‌ها در تالار شیشه‌ای می‌گذرد، همچنان به روند آتی این بازار و مکانیزم‌های آن اعتماد کمی داشته باشد؛ به‌گونه‌ای که هر روند صعودی که در بازار سهام شروع می‌شود، سهامداران در انتظار فرارسیدن فرجام زودهنگام آن و سقوط آزاد قیمت‌ها هستند و در مقطع کنونی کمتر کسی پیدا می‌شود که افق سرمایه‌گذاری خود را بلندمدت قرار دهد. بی اعتمادی به‌گونه‌ای باعث تزریق بدبینی مفرط به جریان معاملات سهام می‌شود و در اذهان سهامداران رخنه و رسوخ می‌کند که کمتر کسی در تالار شیشه‌ای پیدا می‌شود در شرایط کنونی افق سرمایه‌گذاری خود را در این بازار به‌صورت بلندمدت قرار دهد.
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت